Το Demodex, ένα γένος μικρών παρασιτικών ακάρεων που προσβάλλουν θηλαστικά, αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά το 1841, αλλά πρόσφατα προσέλκυσε την προσοχή από κλινικούς ιατρούς, όπως οφθαλμίατρου και δερματολόγους. Το παράσιτο Demodex ανήκει στα ακάρεα στην υποκατηγορία των Acariformes η οποία αποτελεί μια σημαντική ομάδα Αρθρόποδων. Μεταξύ των διαφόρων ειδών ακάρεων, το Demodex folliculorum και το Demodex brevis είναι τα μόνα δύο που επηρεάζουν το ανθρώπινο δέρμα. Οι μορφολογίες των δύο ακάρεων Demodex είναι διαφορετικές. Το μεγαλύτερο, D. folliculorum μήκους περίπου 0,3-0,4 mm, συγκεντρώνεται ως ομάδα στο θύλακα της τρίχας, ενώ το μικρότερο, D. Brevis μήκους περίπου 0,2-0,3 mm, στον σμηγματογόνο αδένα. Επομένως, όταν λαμβάνονται βλεφαρίδες, η πιθανότητα ανίχνευσης του D. folliculorum είναι πολύ μεγαλύτερη από την πιθανότητα ανίχνευσης του D. brevis στο γενικό πληθυσμό και στους ασθενείς με βλεφαρίτιδα. Η διάρκεια ζωής των ακάρεων Demodex είναι περίπου 3-4 εβδομάδες από το στάδιο του αυγού έως το στάδιο του ενήλικα. Τα θηλυκά μπορούν να ζήσουν επιπλέον 5 ημέρες μετά την ωοτοκία.
Ο ρυθμός εμφάνισης του Demodex αυξάνεται με την ηλικία. Παρατηρείται στο 84% του γενικού πληθυσμού ηλικίας 60 ετών και στο 100% του γενικού πληθυσμού ηλικίας άνω των 70 ετών.
Στη δερματολογική βιβλιογραφία, τα ακάρεα Demodex έχουν προταθεί ως αιτίες ορισμένων δερματικών παθήσεων, όπως η Ροδόγχρους Ακμή, η περιστοματική δερματίτιδα, οι εκβλαστήσεις που μοιάζουν με ψώρα, η χρώση του προσώπου και η απώλεια τριχών από το τριχωτό της κεφαλής. Εκτός από τις διαταραχές του δέρματος, η οφθαλμική νόσος έχει εμπλακεί σε διάφορες εξωτερικές οφθαλμικές παθήσεις, όπως απώλεια βλεφαρίδων, βλεφαρίτιδα, επιπεφυκίτιδα και βλεφαροεπιπεφυκίτιδα, χαλάζια, πολλαπλά χαλάζια, υποτροπιάζοντα χαλάζια, νεοαγγείωση κερατοειδούς, και Κερατίτιδες.
Ο ασθενής συνήθως παραπονείται για ξηροφθαλμία, φαγούρα κατά μήκος των βλεφαρίδων, απώλεια βλεφαρίδων, υλικό σαν πιτυρίδα κατά μήκος των βλεφαρίδων, χαλάζια σε άλλοτε άλλο χρόνο, θολή όραση και γενικότερα οφθαλμικές διαταραχές κατά την διάρκεια της ημέρας που του επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής.
Η μόλυνση μπορεί να γίνει από χρησιμοποίηση αντικειμένων που μπορεί να είναι μολυσμένα, όπως πετσέτες, σεντόνια, μαξιλαροθήκες, υλικά περιποίησης βλεφάρων και βλεφαρίδων (π.χ μολύβια βαψίματος) που χρησιμοποιούνται από διαφορετικούς ανθρώπους.
Η διάγνωση της οφθαλμικής προσβολής από Demodex πραγματοποιείται με αφαίρεση βλεφαρίδων από τα άνω και κάτω βλέφαρα, και παρατήρησή των σε μικροσκόπιο με μεγέθυνση Χ40 μετά από τοποθέτηση γλυκερίνης για τον διαχωρισμό των επιμέρους δομών.
Η θεραπεία του Demodex γίνεται με εφαρμογή Tea tree oil. Αυτός ο καθαρισμός με Tea tree oil μπορεί να πραγματοποιηθεί στο σπίτι από την ίδιο τον ασθενή είτε από το ιατρό στο ιατρείο, ανάλογα με το πιο σύστημα καθαρισμού θα επιλεγεί. Ο ασθενής παρακολουθείται ανά διαστήματα με αφαίρεση βλεφαρίδας και παρατήρηση στο μικροσκόπιο για να τεκμηριωθεί η μείωση της ποσότητας των παρασίτων Demodex ανά βλεφαρίδα μέχρι την πλήρη εξαφάνισή του. Ο ασθενής μπορεί ανά διαστήματα να εφαρμόζει την θεραπεία με Tea tree oil στο σπίτι ως θεραπεία συντήρησης. Αυτό βοηθάει να μην γίνει επαναμόλυνση από το παράσιτο Demodex, αφού δεν ξέρουμε την πρωταρχική αιτία της μόλυνσης.
Οι παρακάτω εικόνες είναι από το προσωπικό αρχείο του Οφθαλμιάτρου Μασέλου Στυλιανού
(Ιατρείο Οφθαλμικών Φλεγμονών, Πλ. Δαβάκη 14 Νίκαια)
